EDEBİYAT Nedir?

Yazmak edebiyatın işi değil, Fikrin itişiyledir. Tıpkı OKUmak gibi
Çılgınlık ıkınmayla olmuyor, delilik aşamasını çıldırmadan geçebilenlere…
Selam, volkanını çılgınlığında gizleyenlere! Çılgınlığını parka çekebilmişlere
Yazmak coşkun ifadeler sızıntısıdır, ıkınmak olduğunu sanmıyorum

EDEBİYAT, İdrakin Alfabesi

Yazmak edebiyatın işi değil, FİKRİN İTİŞİDİR
Cümle kurabilirsin fakat anlam yoksa ‘söz’ niye?
İfadelendiriyorsan düşündürüyorsundur! Düşündürmüyorsa Fikir Ne?
Düşündürmek yoksa edebiyat niye! Fikrediş yoksa AKIL NE?

Edebiyatı şöyle açıklamamız mümkün:
hadiselerin ve hayat bağıntılarının birbirine oranını ‘terimsel’ izah ediştir
Hayat bağıntılarını bilen insan, mütefekkirdir. Fikri yoksa edebiyatı NE?

Biz düşüncelerimizi yazmıyoruz, yazdıklarımız düşündürüyor
Temelimiz fikrediştir! Sahamız inanç!
Kudretimiz, vakıf olmak parkurundan selam eyleye
Bunun dışındaki şu:
Fikri yok ayran içmeye, ‘edebiyat tahterevanıyla’ gider akıl işemeye

Tanımlarımız Nasıl Karavana Olabilir Ki

Matematik,
hadiselerin ve hayat bağıntılarının birbirine oranını ‘rakamsal’ izah ediştir

Edebiyatı da böyle açıklamamız mümkün:
hadiselerin ve hayat bağıntılarının birbirine oranını ‘terimsel’ izah ediştir
Hayat bağıntılarını bilen insan mütefekkirdir. Fikir yoksa edebiyat ne?

Masum Filozofluk da böyledir ve diğer her bilim
Felsefe, hayat ve hadise bağıntılarının birbirine oranını ‘kavramsal’ izah ediştir
Varlığın özünü arar. Bu bilimler (özellikle felsefe) tespite dayalı bilimdir. Bkz. 

Havaalanına Paraşütle İnmemiz, Bizi Uçak Yapmaz

Havaalanından kalkmış olmalıyız ki temelimiz KANAT ola
İdrak alfabesinden kalkış yapmayan cümlenin eşek tepsin İFADESİNİ
Bu alfabenin inmediği gönle, cümleler teknoloji kursa ‘anladım’ der misin?
Hepsi laf! İfadelendiriyorsan düşündürüyorsundur

Müzikte Her Sese Göre (Başka-Ayrı) Bir Nota Kullanılmıyor

7 nota adı ve sesi, aralıkların ortaya çıkardığı ifadeyi bize duyurmaya yetiyor

Bu 7 nota, müzik defilesinde öyle kostümler giyiniyorlar ki
her biri adeta birbirinden başkaymışçasına sesler meydana getiriyorlar
Müzikteki sanat ve onun amacı değişmiyor
Denklem olan -edebiyatta ifade kurma tekniği bundan başka bir şey değildir

Bak Ki İfadeyi Göresin

İnsan ‘düşünen hayvandır’ dediler ama DÜŞÜNMEK ne, açıklanmadı
İnsan ‘konuşan hayvandır’ dediler, bunu da eksik dediler
Ben de diyorum: ‘İnsan konuşursa hayvandır*, İnsan ifade eder’

Gözler görmez. Gözler bakar, bakış görür. Bakış, gözün içindeki derindedir
Konuştuğu ‘laftır’ ifade ediyorsa SÖZ’dür. Konuşma anlatmaz, ifade anlatır
Bakıyorsa GÖZ’dür. Bakmayan göz kördür. Göz anlatmaz, bakış anlatır
İfadeye bak ki görerek anlayasın. İdrak, gözle okunmaz da görünmez de
Alfabenin gerçeği şu idrak, anlayışa hakim olabilme vasfı. Bu alfabe, bakışta!
Gözlere aşık olan kördür. BAKIŞA aşık olan, başlangıcı GÖRMÜŞTÜR
Gözler toprak, bakış şimşektir. Gözyaşın, topraktan süzülen yağmur
O da aşk varsa hayat berekettir

Bakış, bir AÇI meselesi değil bir DURUŞ göstergesidir, derinliğin ibrazıdır
Bu yüzden ‘O hep sevgiyle bakardı’ denir. ‘Sevgiyle görürdü!’ denmez
‘Çok çetindir, bana bir baktı ödüm koptu’ denir. ‘Beni bi gördü, korktum’ denmez
‘Beni hiddetle gördü’ denmez. ‘Bana hiddetle baktı’ denir
Bana gülümsemeyle baktı’ denir. ‘Beni gülümsemeyle gördü’ denmez

     (*) İnsanın ‘Hayvan Tipidir’. Yoksa mübarek hayvanlar dahi konuşmazlar, ifade ederler

Kafamızdaki çalışmayı onaylayan bir sözü kulaktan bekleyerek arayış olmaz

Peşinde koşup bulsan da ‘o söz’ seni daha çok hapseder
Ama kafa kopartacak bir BİLGİ, hürriyetin olur

Kafa yapısı düşüncelerle taşınır, düşünmekle de koparıp atar zincirlerini
Düşünmek… Hürriyet için! Hürriyet yoksa vuslat niçin?

Düşünmek, hepimize günde 40 kez selam verir. DÜŞÜNCE, o an firar eder
İçtimaya çıkıp tekmil verseydi bu yazıyı akledecekti
Zaten bir tane yazım var. O da bu!
Kafandaki ifadeyi onaylayan bir sözü aramayla yolculuk olmaz

Edebiyat, mürekkebin kağıda aktığı, sesin kulağa taşıdığı sözler değil ki!
İdrakin mürekkebi, (öz güdüme bağlı) algı kanallarından akar, Fikre ulaşır
Kavrayış arttıkça ‘bu alt yazı’ üstün bir dublaja dönüşür
Fikrediş yoksa henüz İnsan yok! İnsan yoksa edebiyat kime? Sanat kime?

EDEBİYATTA, GELECEĞİN YENİ NESLİNE ŞUDUR TAVSİYEM

Müthiş etkili ve şahane yazmak mı istiyorsun? Şu en temel ölçüyü edin:
O şeyin /işin o tam noktasını anlatmamak için neyden anlatırsan anlat
Adeta ANLATMAMAK için anlat! Bunu şayet temel birikimlere sahipsen yaparsın
Anlatacak o kadar şahanen, mutlağın vardır ki bunlarını anlatmamak üzere yaz
Çapsız edebiyat amelesi, kendinde bulunmayan ‘şahane-i derinliklerden’ yazar
Fikir müellifi ise şahsi derinliklerindekini ‘anlatmamak üzere’ anlatır!

Bilgi, “AŞIRTMA VURUŞLA” Verilir

Öz bilgi, aşırtma vuruştur. Zalime çalışan, bilgide gerçeği anlayamaz
Cahiller, malumat sahibi dahi olmasın diye bilgi sadece ilgililerine anlatılır
İnsanlığı bozan bir şey var ki doğruyu, bu çelmeci nefs dağından aşırtıp
tepelerdeki ‘insan yapısına’ uçurtma gibi göndermelisin
Zıplayıp kuyruğunu tutan, uçurtmayı kazanır! Nefste kurnazlaşma önlenir
Ön yüzünü nefs duyar sözlerin, arka derinliğini sen duyacaksın
(Aşırtma Vuruş konusunun devamı için ZİHİN İşgaline ‘DUR!’ De)

Bu ölçü kopyalanamaz. Formülü öğretilemez çünkü heveslere takılıysa işlemez!
Yazarlığı noktalayamamışsa bu olmaz, sistemden besleniyorsa bu olmaz!
Bu kişi, şahsını meşhur etmek, şöhreti yakalamak için olmayan deruniliğe oynar
Olmayan derinliğini anlata, anlata, anlata ‘bilginin haberini verir’ bilgi veremez
Derincelik oynayan derinliksizler Naiftir. Gerçekleri derin olanlar NAHİFTİR
Naifler, kırılmamak niyetiyle davranırlar. Nahifler, karşıyı kırmamayı gözetirler
Naifler, NAHİFLİK yolunda acemi ve güdük olanlardır

Alfabe edebiyat için malzeme, edebiyat da SANAT için malzeme olur

Bilgi, itin olsun
Okumak anlamak içinmiş! Hayır! Okursun da anlarsın da
Oysa KABUL ETMEDİKÇE öğrenmiş sayılmazsın
Hakkını vermek ve TANIMAK, bayramın olsun

Ortalama bir bilginin ‘bilgi’ olduğunu neresinden anlarsın?
Seni KARAR NOKTANA getirişinden anlarsın
Karar almadıkça bilgi kendi semerine yük olur… ANLARSAN!
Anlarsan böyle anlarsın. Fark edersen anlarsın

/Okyanusta Şadırvan. 2011

İlgili Yazılar

ANLAYIŞI KIT Olan, Sözü Alfabede Arar
ANLAYIŞI YASAKLI Kimseler ‘Sembollere Takılı’ Yaşar
İMANDA YETERLİLİK
FİKİR Nedir? Fikirle İdeoloji Arasındaki Fark!

NECE? Bir İnsanı Tanımak İsterseniz Gündelik Dilden Konuşmasını Ölçü Alın
NECE? (2) Kuran Diliyle Anlatmak Kadar Saçma Bir Teşebbüs
NECE? (3) FELSEFECİ gibi’ Diyor!? Sanki Büyücü!
Demek ŞAİR, Demek FELSEFİK! Peki, Kim Bu?
KAFAM KARIŞIYOR!
ANLAMAMAK Diye Bir Şey Niçin Yok? Şunun İçin Yok:
Anlayıp da işine gelmez ‘Ayar Verici Tiplere’ toplu cevaplar